บทความน่ารู้

- ความเครียด

- นอนไม่หลับ (Sleep problem)

- โรคซึมเศร้า

          ตอนที่ 1

          ตอนที่ 2

          ตอนที่ 3

          ตอนที่ 4

- โรคจิต….คืออะไร

- การผ่อนคลายความเครียด

- ลูกขาดวินัย ทำอย่างไรดี

- โรคแพนิค

- ไมเกรน

- วิธีเลิกสูบบุหรี่ด้วยตนเอง

- เมื่อลูกรักเป็นเด็กสมาธิสั้น

- อกหักเรื่องจี๊ด ๆ

-โรคย้ำคิดย้ำทำ

โรคอารมณ์แปรปรวนสองขั้ว

โรคอารมณ์แปรปรวนสองขั้ว  คืออะไร

“โรคอารมณ์แปรปรวนสองขั้ว”  มีชื่อภาษาอังกฤษ ว่า  “โรคไบโพล่าร์ (Bipolar disorder)”  เป็นโรคที่มีอาการผิดปกติที่สำคัญทางอารมณ์ 2 แบบ คือ ภาวะแมเนีย (เปรียบเสมือนขั้วบวก) และภาวะซึมเศร้า ( เปรียบเสมือนขั้วลบ)  การเปลี่ยนแปลงทางอารมณ์นี้จะเกิดเป็นช่วงเวลาหนึ่งติดต่อกันหลายวัน  จนรบกวน การทำงานของจิตใจและความสามารถด้านต่าง ๆ
อาการเป็นอย่างไร 
ระยะซึมเศร้า (ขั้วลบ) ผู้ที่เป็นจะรู้สึกเบื่อหน่ายไปหมด   ซึมเศร้า อารมณ์อ่อนไหวง่าย ร้องไห้ บางคนจะหงุดหงิด แม้แต่อาหารการกินก็ไม่สนใจ น้ำหนักลด  ความจำก็แย่ลง เพราะใจลอย ตัดสินใจอะไรก็ไม่ได้ เพราะไม่มั่นใจไปเสียหมด เขาจะมองสิ่งต่างๆ ในแง่ลบไปหมด  จนเกิดความคิดฆ่าตัวตายได้  อาการในภาวะซึมเศร้านี้จะต้องติดต่อกันตลอดเวลา นานอย่างน้อย 2 สัปดาห์  จึงจะสินิจฉัยภาวะซึมเศร้าได้ ( ซึ่งก็ต้องมาดูอาการอีกว่าเป็นโรคซึมเศร้าอย่างเดียวหรือเป็นภาวะซึมเศร้าในโรคอารมณ์แปรปรวน)
ระยะเมเนีย (ขั้วบวก) อาการจะเปลี่ยนไปอีกขั้วหนึ่งเหมือนไม่ใช่คนเดียวกันกับช่วงที่มีภาวะซึมเศร้าเลย มั่นใจตัวเองมาก  รู้สึกว่าตัวเองเก่ง ความคิดไอเดีย แล่นกระฉูด  การพูดจาจะลื่นไหลพูดเก่ง คล่องแคล่ว ใช้จ่ายเกินตัว  นอนดึก  วอกแวกมาก ทำงานเยอะ แต่ก็ไม่เสร็จเป็นชิ้นเป็นอันสักอย่าง   อยากจะทำอะไรต้องทำทันที หากมีใครมาห้ามจะโกรธรุนแรง  ถ้ามีอาการแมเนียติดต่อกันตลอดเวลาเป็ฯระยะเวลาอย่างน้อย 1 สัปดาห์ สามารถวินิจฉัยว่าเป็น โรคอารมณ์แปรปรวนสองขั้ว ได้เลย
 เปรียบเทียบอาการป่วยในแต่ละช่วงให้เห็นความแตกต่างดังนี้ค่ะ

ระยะเวลาที่ป่วยในแต่ละช่วง จะใช้เวลานานประมาณ 2 สัปดาห์จนถึงหลายเดือนและสามารถกลับมาเป็นปกติได้ และก็จะกลับมาป่วยอีก เป็นวงจรไปเรื่อยๆ ตามแผนภูมิดังนี้ค่ะ

โรคนี้เป็นกันบ่อยไหม
                พบว่ามีโอกาสป่วยเป็นโรคนี้ประมาณร้อยละ 1   หญิงและชายพบได้พอๆ กัน   มักพบมีอาการครั้งแรกระหว่างอายุ 15-24 ปี
 สาเหตุของโรคอารมณ์สองขั้วเกิดจากอะไร
พบว่าผู้ที่เป็นโรคนี้มีการทำงานของสมองและสารเคมีในสมองซึ่งทำหน้าที่สื่อสารระหว่างเซลล์ประสาทแปรปรวนไป และ มักมีประวัติญาติป่วยเป็นโรคทางอารมณ์   ผู้ที่มีแนวโน้มจะเป็นเหล่านี้พบเหตุกดดันทางจิตใจ เช่น ตกงาน ญาติเสียชีวิต   การเสพยา  ก็จะไปกระตุ้นให้แนวโน้มการเกิดโรคที่แฝงอยู่นี้แสดงอาการ
แนวทางการรักษา
                การรักษาด้วยยา ร่วมกับการช่วยเหลือให้คำปรึกษาทางจิตใจเพื่อช่วยผู้ที่เป็นในการปรับตัวกับสังคม และจัดการกับปัญหาต่างๆ ในชีวิต 
                1. การรักษาในระยะอาการกำเริบ 
                โดยทั่วไปหากเป็นการป่วยครั้งแรกหลังจากที่แพทย์รักษาจนผู้ป่วยอาการกลับสู่ปกติแล้ว จะให้ยากินต่อไปอีกจนครบ 6 เดือน แล้วค่อยๆ ลดยาลงจนหยุดไป โดยทั่วไปก็ใช้เวลาประมาณปี หากหยุดยาเร็วจะมีโอกาสกลับมามีอาการกำเริบอีกสูงมากเพราะตัวโรคยังไม่ทุเลาลงเต็มที่
                2. การป้องกันการกลับมาป่วยอีก
                ผู้ที่มีอาการกำเริบเกิน  2  รอบ ที่มีอาการติดต่อกันนานเป็นเดือน และอาการรุนแรง ไม่ว่าจะเป็นแบบเมเนียหรือซึมเศร้า ควรกินยาป้องกันระยะยาว โดยทั่วไปแพทย์จะให้กินนานอย่างน้อย 2 ปีขึ้นไป
                การกินยาอย่างสม่ำเสมอเป็นสิ่งสำคัญที่จะทำให้สามารถควบคุมอาการได้ดี รวมทั้งสามารถป้องกันการกำเริบในครั้งต่อไป  และควรพบแพทย์ตามนัดเพื่อประเมินผลการรักษาตลอดจนผลข้างเคียงจากยา แพทย์อาจปรับยาเป็นช่วงๆ ตามแต่อาการของโรค  ควรบอกแพทย์อย่างไม่ปิดบังถึงอารมณ์และพฤติกรรมต่างๆ  โดยเฉพาะหากไม่แน่ใจว่าเป็นช่วงที่อารมณ์เปลี่ยนแปลงหรือไม่
การดูแลตนเองเมื่อเป็นโรตคอารมณ์แปรปรวนสองขั้ว

• การรักษาความสม่ำเสมอในการดำเนินกิจวัตรพื้นฐานประจำวัน ประเด็นที่สำคัญที่สุดคือเรื่องการนอน  พบว่าการนอนน้อยติดต่อกันหลายวันทำให้อาการแกว่งไกวได้ จึงควรเข้านอนและตื่นนอนให้เป็นเวลา หลีกเลี่ยงการนอนดึก หรือดื่มแอลกอฮอล์ 
• เลี่ยงการตัดสินใจที่สำคัญๆ   เช่นการลาออกจากงาน การลงทุน  การย้ายที่อยู่  เป็นต้นหลีกเลี่ยงสถานการณ์ที่กระตุ้นอารมณ์มากๆ   ให้คนใกล้ชิดและญาติคอยเตือนเมื่อเห็นว่าตนเองมีพฤติกรรมที่อาจไม่เหมาะสม
• ควรออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ  จะรู้สึกว่าจิตใจคลายความเศร้า และแจ่มใสขึ้นได้